De Sint-Christinastraat in Brustem 

Christina de Wonderbare van Brustem, een heel aparte vrouw 

 

In 1150, in volle periode van de Kruistochten en 150 jaar voor de Guldensporenslag, dus in de “Vroege Middeleeuwen”, werd in Brustem een zekere Christina geboren in een eenvoudig gezin. Zij werd later Christina de Wonderbare en haar feest wordt op 24 juli gevierd. 

 

"Sancta Christina mirabilis, domo Brusthemiensis, patria Lossensis....   De heilige Christina de Wonderbare, van Brustem door haar afkomst, van Loon door de volksgemeenschap waar zij toe hoort...   Die edele en onsterfelijke luister van het graafschap Loon, zag het licht te Brustem, een eigengoed der graven; niet te   Sint-Truiden, zoals sommigen het willen doen doorgaan, omdat    Thomas van Cantimpré, Jacob van Vitry en anderen het schre-     ven, naar een volkse mening, die enkel steunt op haar lang verblijf aldaar". Zo schreef J. Mantelius in 1717 in zijn "Loonse Geschiedenis. Een tweede getuige was de kroniekschrijver, de minderbroeder Jan van Brustem, °14..-+1549. Geboren te Brustem, verbleef hij, na zijn intrede, bij de minderbroeders te Sint-Truiden. In zijn werk "Res gestae Episcoporum Leodiensium" schreef hij als inleiding op de samenvatting van de levensbeschrijving van Christina: "Omstreeks die tijd verbreidde zich de faam van de eerbiedwaardige maagd Christina, die geboren werd en opgevoed te Brustem en om de buitengewone dingen die de heer in haar bewerkte, de Wonderbare wordt genoemd". 

 

Uit een arm eervol gezin 
Christina werd wees op haar vijftiende en bleef achter met haar twee zussen. Van die moest ze de varkens en schapen hoeden. In 1182 stierf ze (een eerste maal) en in de herdenkingsmis, vlak na het Agnus Dei, ging ze rechtop zitten in haar open kist en steeg als een vogel op naar het plafond. Daar bleef ze stokstijf hangen. De kerkgangers schrokken zich uiteraard een bult en stoven naar buiten. Alleen de priester en haar oudste zus bleven het schouwspel bewonderen en uiteindelijk kon de pastoor Christina naar beneden praten. Ze vertelde dat ze dood was geweest, in de hel was beland en van daaruit een tussenstapje had gemaakt van het vagevuur naar de hemel om terug op aarde te komen om te lijden voor de arme zielen. 

 

Mensen verklaarden haar zot 

Ze kon geen zonde verdragen en ontvluchtte die al vliegend naar hoge plaatsen zoals kerktorens, molenwieken en bomen. Haar gedrag werd de 12de-eeuwse medeburgers te gortig en ze sloten haar op, maar tralies noch boeien konden haar tegenhouden. Ze leefde enkel van de communie, kroop onder het ijs om boete te doen voor de zonden van de mensen of sprong in een gloeiende oven. Ze werd beschuldigd van hekserij en in de gevangenis zorgde de slechte behandeling ervoor dat haar hele lichaam met zweren bedekt was. Die genas ze met de olie die uit haar eigen borsten vloeide en leefde van de melk die ze zelf produceerde. 

Mensen die haar welgezind waren, baden opdat deze gekke toestanden zouden stoppen en ze werden verhoord nadat Christina zich in Wellen in een doopvont had gestort. Daar is trouwens nog steeds een mooie Christinakapel. Toen werd ze kluizenares. Aan het einde van haar leven woonde ze in het Catharinaklooster in Sint-Truiden waar ze in 1223 voor een tweede maal overleed. Een medezuster zat in ernstige geestelijke nood en kwam haar nood klagen aan de lijkbaar, en Christina stond voor de tweede keer op, om haar te troosten. Kort daarna, in 1224 overleed ze een derde keer, nu voorgoed. Haar relikwieën verhuisden in 1231 naar de abdij van Nonnemielen en vanaf 1836 waren ze bij de Redemptoristen in Sint-Truiden. Deze onafhankelijke, eigenaardige maar vrome vrouw, die aan de rand van de maatschappij leefde, is de patrones van de zondaars en wordt aanroepen tegen veepest en infectieziekten. 

 

Mystieke heilige 
Haar geloof toonde zich op vele manieren: in vurig spreken, in gepassioneerd bidden, in vertrouwdheid met de Bijbel, soms in extatische dansen en klanken. Graaf Lodewijk II van Loon (1194-1218), waardeerde haar zeer, ook al zei ze hem soms ongezouten zijn waarheid. Zij stond hem bij aan zijn sterfbed. Christina de Wonderbaarlijke bleef een vrije vrouw. Ze is nooit ingetreden in het Catharinaklooster te Sint-Truiden, ook al vertoefde ze er veel en is ze daar ook gestorven. Haar onrust dreef haar naar buiten, in lompen dolend en schooiend. 

 

In 1914, in volle oorlogsdreiging, schilderde de Truiense kunstenaar George Baltus het schilderij “Christina de Wonderbare” en schonk het aan de Onze-Lieve-Vrouwkerk in 1915. Hier wordt Christina afgebeeld als de beschermvrouw van de stad tijdens de oorlog. 

 

De Australische singer-songwriter, Nick Cave, heeft in 1992 zelfs een liedje aan Christina gewijd, Christina the Astonishing, zodat de eenvoudige Brustemse vrouw een van de weinige christelijke heiligen is waar zelfs de popmuziek aandacht voor had. https://youtu.be/V7XXQw8MNN0

 

En nu hebben we nog in Brustem de Sint-Christinastraat, een Koninklijke Fanfare Sint-Christina, Chiro Sint-Christina, de Sint-Christinascouts en -gidsen, weliswaar in Sint-Truiden, en een gedenkplaat aan haar geboortehuis (Cherryfarm). Maar voor de rest zijn er weinig herinneringen in het dorp waar Eucherius een grote kapel kreeg, Laurentius een kerk en Bertilia een forse verering met de Drie Gezusters. Maar voor de meest wonderbaarlijke Brustemse … was er weinig plaats, zeker als je weet dat Clovis er zelfs een bron kreeg, alleen maar omdat hij naar verluidt daar zijn paard te drinken zou hebben gegeven! 

 

Wim Ceunen, pastoor-deken  

Volgend jaar wordt in Sint-Truiden de 800ste verjaardag van haar overlijden gevierd (of beter herdacht). Graag het dekenaat verenigingen, scholen en organisaties oproepen om te overwegen of ook zij een initiatief willen nemen naar aanleiding van dit Christina-jubileum. Een aantal mensen en verenigingen is trouwens al gestart met de voorbereiding van initiatieven en projecten. 

Indien je interesse hebt om in 2024 een Christina-initiatief te nemen, laat het dan weten. We proberen op het secretariaat van de dekenij een overzicht te maken van al wat er gepland wordt en bijdragen aan de bekendmaking ervan. 

Wil je verder op de hoogte gehouden worden van wat er rond de figuur van Christina in ons dekenaat gebeurt, laat het dan ook weten aan het secretariaat van de dekenij: dekenij.sint-truiden@telenet.be 011/68 23 37.